روستای کنگ مشهد در نزدیکی شاندیز واقع شده است. مردم روستا به باغداری، کشاورزی و دامداری مشغول هستند و به زبان فارسی با لهجه محلی مخصوص به خود صحبت میکنند. روستای کنگ یکی از کهن ترین روستاهای مشهد است و دیرینگی آن با زمان قبل از ظهور اسلام مرتبط است. به اعتقاد بسیاری از مردم روستا، فرسودگی تمام چهره ی روستا را پوشانده است و آفتاب آن بر لب بام است. با این حال که این روستا بسیار فرسوده شده است، اما میتوان در کوچه های باصفای آن قدم زد و نظاره گر زیبایی معماری با اصالت آن بود.
روستای کنگ مشهد در منطقه ای کوهستانی با کوه های بلند، درختانی طویل و قطور قرار دارد. این منطقه بدون وزش باد خشک است و هوایی دلچسب دارد. کنگ در لغت نامهی دهخدا چندین معنی دارد. یکی به معنای پرنده ای قوی پنجه است که در کوهستان زندگی میکند و معنی دیگر آن، دژ محکم است. به دلیل وجود دژ باستانی در روستا به نام قلعه حصار، کنگ را دژ محکم معنی میکنند. نام کنگ در اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان نیز آورده شده است.
روستای کنگ از کهنترین جاذبه های گردشگری مشهد است و با وجود سن بالایی که دارد، تمام اصالت و فرهنگ را در خود حفظ کرده است. دیوارهای خانه های روستا از گل و خشت و سنگ و چوب ساخته شده است. سقف خانه های روستا مسطح است. ساختمان های این روستا اکثرا دو یا سه طبقه هستند که بر روی پِی سنگی برآمده از زمین، بسیار مستحکم ساخته شده است.
بدنه ی ساختمان ها از کاهگل ساخته شده و پنجره ی خانه ها مربعی شکل است. در ساختمان خانه ها ایوانهای چوبی زیبایی دیده میشود که میتوان در این ایوان ها به مناظر چشم نواز روستا نگریست. ایوان های چوبی که به آنها پیشگاه گفته میشود، شاخص اصلی معماری در این روستای تاریخی است. روستای کنگ در دره ای سرسبز با خانه هایی روی کوهپایه، قرار گرفته است. این روستا به شهر ماسوله شباهت زیادی دارد. به دلیل اختلاف ارتفاع این روستا با شهر مشهد، هوای این منطقه نسبت به هوای شهر خنک تر است و هوای بسیار عالی دارد.
همان طور که در مبحث قبل گفتیم، روستای کنگ مشهد از کهن سال ترین روستاهای مشهد است. این روستا روایتگر داستان های تاریخی شیرین و جذابی برای همگان است. در ادامه به جاذبه های گردشگری این روستای باستانی و جذاب میپردازیم.
• گورستان باستانی روستای کنگ مشهد: گورستان روستای کنگ بر روی تپه ای در روستا قرار دارد. سنگ قبرهایی در ابعاد مختلف و با شکل خاص در این قبرستان دیده میشود. ارزش تاریخی و باستانی سنگ قبرها بسیار بالا است. سنگ قبرها از جنس سنگی تیره و درخشان به نام شیست است. روی قبر ها سنگ های قلوه ای شکل دیده میشود. روی این سنگ های قلوه ای برای هر فرد اشکال گوناگون مخصوصی مثل شانه، صورت و غیره علامت گذاری شده است. تاریخ حک شده روی سنگ ها به هجری قمری است.
• مزار شیخ عبدالله: در کنار رودخانه، درختی قرار دارد که به روایت اهالی منطقه، زیر درخت امامزاده ای دفن شده است که حاجت میدهد. اهالی روستا طبق رسوم و عقاید خود، برای نذر و نیاز در زیر درخت، کنار چشمه شمع روشن میکنند. از دیگر اماکن مقدس این روستا مزار شیخ عبدالله، عارف متولد 1266 هجری قمری است که در روستای کنگ چشم از جهان فرو بست.
• رباط شاه عباسی: رباط شاه عباسی در کنار رودخانهی کنگ پایین تر از سطح زمین قرار دارد و سقف آن، هم سطح با شیب دامنه کوه است. به گفته اهالی روستا، مسیر سابق و قدیمی مشهد – نیشابور از کنار این کاروانسرا میگذشت.
• باغ میوه و رودخانه ی کنگ: رودخانه ی پر آب کنگ و باغ های باطراوت اطراف آن زیبایی شگفت آوری را به این منطقه هدیه داده است. این منطقه در فصل بهار، فصل پاییز و تابستان زیباترین چهرهی خود را نمایان میکند.
روستای کنگ مشهد باغ های میوه، گردو و گیاهان دارویی فراوانی دارد. گیاهی همچون گل گاو زبان یکی از گیاهان دارویی منطقه است که برای گردشگران تور مشهد بسیار جذاب است. از نمونه سوغات روستا میتوان به زعفران و زرشک مرغوب آن و میوه هایی همچون گردو، سیب و گیلاس اشاره کرد. نان محلی روستا بسیار معروف و پرطرفدار است. هنگام پخت نان در آن سبزی محلی استفاده میکنند که طعم آن را چند برابر از نان های محلی دیگر، خوشمزه تر میکند.
از سوال های متداولی که برای مسافران تور مشهد از اراک مطرح است، زمان سفر و چگونگی رسیدن به جاذبههای گردشگری است. روستای کنگ که از کهن ترین اماکن تفریحی و گردشی خراسان به حساب میآید در نزدیکی شاندیز و در بخش کوهستانی قرار دارد. روستای کنگ در فصل زمستان سرمای استخوان سوزی دارد و به همین دلیل نمیتوان به راحتی از روستا دیدن کرد. بهترین زمان بازدید از اماکن تاریخی از ماه اردیبهشت تا مهر است. در این محدوده زمانی، هم آب و هوا خوب است و هم روستا از شگفت انگیزترین رنگ ها و زیبایی هایی پوشیده شده است.
برای رفتن به کنگ باید به سمت شاندیز حرکت کنید. از جاده کمربندی به سمت روستای نغندر رانندگی کنید. روستای کهن کنگ در آخر راه نغندر قرار دارد. این روستا دارای چند منزلگاه بومگردی است که میتوانید شب را در این اقامتگاه ها بمانید. با اقامت شبانه در این روستا، از زیبایی شب و دیدن ستاره های درخشان لذت ببرید.