کاخ گلستان تهران

کاخ گلستان تهران

تصور یک باغ زیبا که قرار است نمونه کوچکی از بهشت بر روی زمین باشد، درست در دل هیاهوها و شلوغی شهر تهران کمی سخت و تا حدی نا ممکن به نظر می رسد. اما وجود کاخ گلستان تهران در مرکزی ترین نقطه شهر این تصور را به واقعیت تبدیل نموده است.

کاخی که تمام اجزای آن از حوضخانه گرفته تا مرتفع ترین بنای داخل آن تجلی گر شکوه و عظمت سلطنتی پادشاهان قاجار است. از کاشی های هفت رنگ آن که کمترین کسی تاب مقاومت در برابر گرفتن عکس یادگاری با آنها را دارد، گرفته تا نقاشی ها و آیینه کاری ها و گچبری های ظریف آن که همگی مظاهر هنر ایرانی هستند. تمامی این ویژگی ها باعث شده تا این کاخ به عنوان یکی از اصلی ترین جاذبه های گردشگری ایران مطرح گردد.

قدمت و تاریخچه کاخ گلستان تهران

کاخ گلستان تهران را می توان یادگاری به جا مانده از ارگ سلطنتی تهران دانست که در دوران صفویه ساخته شده بود. این ارگ حکومتی در دوران سلطنت کریمخان زند بازسازی می گردد و در دوران حکومت پادشاهان قاجار به اوج رونق و شکوفایی خود می رسد.کاخی که بارها دستخوش تغییرات مختلف گشت و در تمام این سال ها شاهد وقایع تاریخی مهمی همچون انقلاب مشروطه و تاج گذاری پادشاهان قاجار و پهلوی بوده است.

عمده تغییرات رخ داده در این کاخ سلطنتی در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار رخ داده است. او که با رفتن به سفر فرنگ، میل به تجدد خواهی و مدرن گرایی خود را در جای جای شهر تهران و به ویژه کاخ گلستان بروز داده است.ساخت بنای شمس العماره که یکی از شاخص ترین بناهای کاخ گلستان است، ماحصل همین میل و علاقه ناصرالدین شاه می باشد. تا بتواند به راحتی در بالای این ساختمان مرتفع بنشیند و پایتخت سلطنت خود را نظاره کند.اما این کاخ وسیع در دوران پهلوی نیز دستخوش تغییرات مختلفی گشت و از وسعت آن تا حدود زیادی کاسته شد.

بناهای موجود در کاخ گلستان تهران

آنچه که امروزه از کاخ گلستان تهران باقی مانده است تنها یک دهم کاخ اصلی سلطنتی در گذشته می باشد. متاسفانه بخش اعظم این کاخ بزرگ از بین رفته است.قدیمی ترین بنای موجود در کاخ گلستان تهران، ایوان تخت مرمر می باشد که از دوره زندیه به جا مانده است. در دوران حکومت قاجاریان، پادشاهان در این ایوان یا تالار جلوس می کردند تا مراسم سلام، با شکوه و جلال هر چه تمام تر برگزار گردد.

اما در طول سالیان مختلف بناهای متفاوتی به این کاخ اضافه گشتند و بناهایی نیز ویران شدند. آنچه که امروزه از کاخ گلستان تهران باقی مانده است شامل ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، تالار سلام، تالار آیینه، عمارت بادگیر، حوض خانه، تالار برلیان، تالار عاج، شمس العماره و کاخ ابیض می گردد.در تمامی جزئیات بناهای این کاخ زیبا تلفیقی از معماری نئوکلاسیک، گوتیک و معماری سنتی ایرانی به چشم می خورد. یکی از اصلی ترین مظاهر تلفیق معماری ایرانی و اروپایی را می توان در بنای شمس العماره مشاهده نمود. ساختمانی مرتفع که در پنج طبقه ساخته شد و در زمان خود به عنوان بلندترین ساختمان شهر شناخته می شد.

یکی از المان های اصلی و مهم معماری در این کاخ، کاشی کاری های آن به حساب می آید. هر کدام از این کاشی علاوه بر زیبایی، مضامین مختلفی را به تصویر کشیده اند و داستان های زیادی برای گفتن دارند. برخی از این کاشی کاری ها حکایت از اساطیر کشور ایران دارد. بعضی دیگر بیانگر داستان های عاشقانه، یا مذهبی یا رزم و شکار هستند. اما در تعدادی از این کاشی ها بناهای غربی متعددی به چشم می خورند که نشان دهنده گسترش ارتباطات با دنیای غربی و اروپا می باشد.

تالارهای کاخ گلستان تهران

تالارهای کاخ گلستان تهران اصلی ترین بخش های داخلی ساختمان های آن را تشکیل می دهند. یکی از معروف ترین این تالارها، تالار آینه می باشد که در نقاشی معروف کمال الملک به تصویر کشیده شده است. تالاری با شکوه و زیبا که دور تا دور آن با آینه کاری های مفصلی تزئین گشته است. گفته می شود این تالار در گذشته محل نگهداری تاج کیانی و تخت طاووس بوده است.
تالار سلام نیز یکی از بزرگترین و اصلی ترین تالارهای موجود در کاخ گلستان تهران می باشد. ناصرالدین شاه قاجار با دیدن موزه های اروپایی وسوسه گشت تا یک موزه یا گالری در کاخ خود برپا سازد. در نتیجه به دستور شاه چیدمان این تالار تغییر پیدا نمود و جواهرات و اشیای سلطنتی با سلیقه او در این تالار چیده شد. به همین خاطر این تالار با نام اتاق موزه نیز شناخته می شود.در کنار تالار آینه، تالار دیگری با نام تالار عاج دیده می شود. تاریخ دقیق ساخت تالار عاج معلوم نیست اما عکس ها و اسناد موجود از این تالار نشان می دهد که قدمت آن نسبت به تالار آینه و سلام بیشتر می باشد.

راحت ترین مسیر دسترسی

کاخ گلستان تهران درست رو به روی سبز میدان و در نزدیکی بازار بزرگ تهران قرار گرفته است. راحت ترین و بهترین راه دسترسی به این کاخ زیبا مترو می باشد. نزدیک ترین ایستگاه مترو به این کاخ که یکی از جاذبه های گردشگری تهران به حساب می آید، ایستگاه پانزده خرداد است. با خروج از ایستگاه مترو کافی است تنها مقداری پیاده روی کنید و خود را به ورودی کاخ برسانید.یا اینکه اتوبوس های خیام را سوار شوید و در ایستگاه پانزده خرداد از اتوبوس پیاده شوید. مسیر باقی مانده تا کاخ را پیاده بروید.