آتشگاه تفلیس

آتشگاه تفلیس پرستشگاه زرتشتی

شاید باورش کمی سخت باشه اما این حقیقت وجود داره که آتشگاه تفلیس یک معبد و پرستشگاه زرتشتی هست که در قرن ۵ تا ۷ میلادی و در زمان سلسله ساسانی در تفلیس امروزی بنا شده. فرهنگ ما ایرانی ها اون قدر غنی و سرشار بوده و هست که نشانه های اون رو تو بسیاری از کشورهای دیگر می بینیم. از عراق و سوریه و دبی گرفته تا گرجستان و بسیاری از کشورهای دیگر.

ویژگی های ظاهری آتشگاه تفلیس

آتشگاه تفلیس یک سازه گلی و آجری هستش که سقف طاقی شکل داره. در هنگام ساخت این بنا پنجره ای واسه اون تعبیه نشده و در عوض واسه ایجاد روشنایی و رساندن نور کافی به درون بنا از طاق های نیمه باز استفاده شده. اگه سری به درون بنا بزنید متوجه میشین که درون اون به شکل مربع هست که مساحتش به ۱۶ متر مربع می رسه. پله هایی در کنار بنا وجود دارن که واسه وارد شدن به درون سازه باید ابتدا از اونا گذشت سپس اندکی به سمت چپ چرخید تا در ورودی اصلی معبد در برابر شما ظاهر بشه.

دلیل به حاشیه رفتن آتشگاه تفلیس و معروف نبودن اون

دلایل زیادی وجود دارن که سبب شده تا مردم کمتر به این مکان مقدس زرتشتی توجه کنن. مهم ترین دلیلش اینه که در زمان حکومت کمونیست ها بر این کشور محل ها و مکان های مذهبی مثل معبد ها و مسجدها از بین رفتن و  تخریب شدن. دلیل دیگه موقعیت مکانی بنا هستش. آتشگاه تفلیس در حال حاضر درون حیاط یک خانه مسکونی قرار داره. به طبع ورود به یک منزل مسکونی محدودیت های خاص خودش رو داره. همین امر باعث شد تا اغلب مردم خیال کنن که این بنا یک یک بنای خونوادگی و موروثی هستش. هر چند با یک بررسی و مشاهده می فهمین که این بنا از لحاظ معماری هیچ شباهتی به معماری گرجی نداره و به صورت صد در صد یک بنای ایرانیه.

آتشگاه تفلیس در کجا قرار داره

آتشگاه تفلیس در خیابان گومی و محله تفلیس قدیم و در دامنه کوه و پایین تر از قلعه تاریخی و قدیمی نارین قرار داره و جالبتر اینه که در همسایگی کلیسای مادر مقدس قرار گرفته. به طوری که اگه از کلیسا ۱۰۰ متر به طرف شمال سازه برید به معبد می رسید. همچنین اگه از مجسمه مادر گرجستان اندکی به طرف شمال شرقی برید عبادتگاه رو مشاهده می کنین.

ایده بازسازی آتشگاه تفلیس به عنوان مسجد

هر چند اطلاعات کمی در مورد تاریخ دقیق ساخت این معبد وجود داره اما با توجه به خصوصیات ظاهری بنا احتمالا مربوط به دوران نبرد های سنگین مسلمانان ترک و ایرانیان زمان ساسانی هستش. بعد از پایان این جنگ ها بنای مورد نظر برای مدت کوتاهی به مسجد تغییر کاربری داد. اما بعد ها بنا به دلایلی که هنوز مشخص نیست به صورت متروکه و بلااستفاده رها شد. در سال های گذشته دولت وقت ترکیه رایزنی های فراوانی در جهت بازسازی بنا به صورت مسجد با دولت گرجستان انجام داده که تا به امروز همه ی این تلاش ها بی نتیجه ماندن چون دولت گرجستان تنها در صورتی با این مسئله موافقت می کنه که مسجد غیر فعال باشه یعنی فقط برای بازدید توریست از اون استفاده بشه.

در تمامی این سال ها مالکان خانه ای که معبد در اون واقع شده با همکاری خادمین آتشگاه و پرستشگاه، شعله ابدی اهورا مزدا رو روشن کردن و مراسم های مربوط به آیین زرتشتی رو برگزار کردن.
با تمام کش و قوس هایی که در رابطه با این مکان مقدس پیش اومده در سال ۲۰۰۷ میلادی عملیات بازسازی و مرمت اون آغاز شد. در این عملیات تمامی آجرهای قدیمی بازسازی شدن و در برخی قسمت ها اون ها رو تغییر دادن. آیین زرتشت و معبد ها و آتشکده های مربوط به این آیین در این قسمت از جغرافیای جهانی ناشناخته و غریب مانده. بنابراین این بنا به عنوان یک بنای تاریخی و قدیمی اهمیت زیادی داره.

ساختار کنونی آتشکده تفلیس

با توجه به عکس ها و تصاویری که از قرن نوزدهم به جا مونده نشون دهنده این مطلب هست که در گذشته بنا دارای یک گنبد بوده. متاسفانه در حال حاضر هیچ نشانه ای از گنبد دیده نمیشه و به احتمال قوی با گذشت سالیان درازی که معبد به حال خودش رها شده، گنبد فرو ریخته و هیچ اقدامی واسه مرمت و تعمیر اون صورت نگرفته. در حال حاضر تنها چیزی که از بنا به جای مونده اتاق اصلی اون هستش. به دلیل ساخته شدن معبد بر روی سنگ، کف اون به شدت ناهموار و نا صاف است و به همین دلیل میراث فرهنگی کشور گرجستان اقدام به ساخت یک جایگاه چوبی با پایه های فلزی بر روی کف کرده تا بازدید کننده ها بدون هیچ مشکلی بتونن از فضای داخلی دیدن کنند. راه پله و در ورودی باشکوه اون که از جنس چوب هستش بازسازی شده و سکوی در ورودی هم به شکل قابل قبولی ترمیم شد. مهم ترین اقدامی که واسه مرمت بنا انجام گرفته، مسقف کردن اون هست تا شرایط آب و هوایی منطقه براون تاثیر منفی نذاره.

دگرگونی هایی که بر سر معبد به وجود اومده

بنای اصلی معبد در زمانی که اسلام وارد منطقه شد، دچار دگرگونی های بسیاری شده. چون در سده هجدهم و بعد از سقوط صفویان، ترکان عثمانی به این شهر حمله کردن و آتشگاه رو به مسجد تبدیل کردن. بسیاری معتقدند که امکان داره کتیبه ای در بنا وجود داشته که به دست ترکان عثمانی از بین رفته و نابوده شده. اما بعدها با حمله نادر شاه افشار به این منطقه و بیرون راندن عثمانی ها، آتشگاه کم کم تخریب و متروکه شد و کمی بعد از اون به عنوان انبار استفاده شد. بعد از این مرحله دیگه هیچ کاری مرمت این بنا انجام نشد.
ما به مسافران تور لحظه آخری تفلیس پیشنهاد میکنیم در این سفر از آتشگاه تفلیس دیدن کنید.