تالاب قوری گول تبریز

تالاب قوری گول 

شهر آذری زبان تبریز یکی از مهم‌ترین شهرهای کشورمان در حوزه صنعت و تجارت به‌شمار می‌رود. این شهر تجاری در کنار اهمیت صنعتی و بازرگانی‌اش یکی از مناطق توریستی ایران نیز محسوب می‌شود. تبریز تاریخ پرفراز‌ونشیبی داشته و حاصل این تاریخ، آثار و بناهای متعدد در گوشه و کنار آن است. در کنار این بناها، این شهر مانند سایر مناطق بخش آذربایجان کشورمان طبیعت بسیار زیبایی دارد و مسافران تور تبریز در سفر به آن می‌توانند از جاذبه‌های طبیعی‌اش نیز دیدن کنند. یکی از این جاذبه‌ها تالاب قوری گول تبریز است که در حدفاصل این شهر با شهرستان بستان‌آباد قرار دارد. بستان‌آباد شهرستانی در منطقه شهر باستانی و گمشده «اوجان» قرار دارد.اوجان پایتخت حکومت ایلخانیان مغول بوده که در اثر گذشت زمان به‌طور کلی نابود و محو شد. بستان‌آباد در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته و منطقه‌ای پر از سرسبزی و آبادانی است که قوری گل تنها یکی از دیدنی‌های طبیعی آن محسوب می‌شود. بیایید کمی بیشتر با این تالاب در استان آذربایجان شرقی آشنا شویم.

آشنایی با تالاب قوری گول 

قوری گول در زبان ترکی یا همان آذری به‌معنای تالاب خشک است. این تالاب با حدود ۲۰۰ هکتار وسعت در دسته آب‌های راکد منطقه آذربایجان قرار می‌گیرد. تالاب قوری گول ۱۸۹۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در عمیق‌ترین بخش آن عمق آب ۱۳ متر است. طول و عرض تالاب ۴ کیلومتر بوده و دورتادور آن را دشت‌های سرسبز و آباد فرا گرفته است. این تالاب در دامنه شرقی کوه‌های شبلی آذربایجان شرقی قرار گرفته که درفصول سال سرد سال پوشیده از برف‌اند و یکی از اصلی‌ترین منابع تغذیه آب قوری گول رودهای فصلی حاصل از آب شدن برف‌های روی این کوه‌ها به‌شمار می‌رود.

علاوه‌بر این تعدادی چشمه زیرزمینی جوشان در کف تالاب وجود دارند که بخش دیگری از آب آن را تامین می‌کنند. بنابراین قوری گول در تمام طول پر آب است و سطح آب آن کاهش پیدا نمی‌کند. این تالاب از معدود آب‌های راکد کشور است که آب شیرین دارد و آب آن قابلیت تصفیه و استفاده به‌عنوان آب شرب را دارد. در‌حال‌حاضر آب قوری گول برای آبیاری زمین‌های کشاورزی روستاهای اطراف آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصرف خانگی ندارداین تالاب در سال ۱۳۵۴ به‌عنوان تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید.

پوشش گیاهی اطراف تالاب قوری گول

پوشش گیاهی اطراف این تالاب متنوع است و تاکنون ۲۰ گونه گیاهی در حاشیه قوری گول مشاهده شده است. از این تعداد ۸۹ درصد در مناطق اطراف دریاچه روییده‌اند و سایر گونه‌ها گیاهان آبزی و نیمه آبزی هستند که داخل تالاب رشد می‌کنند. برخی از خاص‌ترین گونه‌های غوطه‌ور داخل آب قوری گول بارهنگ آبی، آلاله آبی، قوشاب شانه‌ای، انواع جلبک‌ها و فيتوپلانكتون هستند که زیبایی‌های این تالاب را چند برابر می‌کنند.

حیات وحش تالاب قوری گول

از سال ۱۳۷۳ سازمان محیط زیست استان آذربایجان شرقی برای حفظ گونه‌های جانوری اطراف قوری گول این منطقه را شکار ممنوع اعلام کرد. در پیرامون تالاب گونه‌های جانوری مختلفی زندگی می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها پرندگان مهاجر هستند. گفته می‌شود حدود ۹۲ گونه از پرندگان در این منطقه زندگی می‌کنند یا به‌طور فصلی به تالاب آمد‌وشد دارند. اردک سفید، اردک مرمری و اردک بلوطی برخی از خاص‌ترین پرندگان اطراف این تالاب‌اند. بنابراین این منطقه زیستگاهی مهم برای حیات وحش بین‌المللی به‌ویژه انواع پرندگان به‌شمار می‌رود.

علاوه‌بر بر پرندگان مهاجر گونه‌های جانوری مختلف مانند جربیل ایرانی، موش کشتزار، گرگ، روباه، سمور سنگی، قورباغه، موش مغان و ۲۰ گونه مختلف از خزندگان مانند رزه مار، مار پلنگی، کور مار و مار چلیپر و انواع مارمولک‌ها در اطراف این تالاب زندگی می‌کنند. قوری گول مانند هر دریاچه یا تالاب دیگری زیستگاه آبزیان مختلف نیز محسوب می‌شود در سال‌های گذشته و قبل از گسترش شهرنشینی این منطقه زیستگاه و همچنین عبور قوچ و میش ارمنی نیز بوده که با قوچ‌های کوه سهند آذربایجان ارتباط داشتند. توسعه جاده‌ها و شهرها سبب قطع کامل این ارتباط و پایان حضور گونه‌های جانوری ارمنی در تالاب شد. تنوع گونه‌ای جانوری اطراف قوری گول سبب شده به‌عنوان یک مکان آموزشی تحقیقاتی برای سازمان محیط زیست نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

تالاب قوری گول تبریز کجاست؟

اگر با تور تبریز به این شهر زیبا و باصفا آذری زبان کشور سفر کردید و قصد داشتید از تالاب قوری گول دیدن کنید، باید ۴۰ کیلومتر یا حدود نیم ساعت از شهر دور شده و به‌سمت بستان آباد (جنوب شرق تبریز) حرکت کنید. محل عبور شما جاده ترانزیت بستان‌آباد خواهد بود. تالاب قوری گل در ۴۰ کیلومتری جنوب‌ شرقی تبریز و در ۱۵ کیلومتری غرب شهر بستان‌آباد واقع شده است. روستاهای ارشتناب، رامناب و یوسف‌آباد نیز در اطراف آن قرار دارند. این منطقه مکانی جذاب برای تفریح و گشت‌وگذار به‌شمار می‌رود که در آن سرویس بهداشتی، وسایل بازی کودکان، آب آشامیدنی، آلاچیق و دکه‌های فروش غذا و خوراکی برای رفاه حال گردشگران تعبیه شده است.

قوری گول یکی از جذاب‌ترین مناطق استان آذربایجان شرقی برای کمپینگ، طبیعت‌گردی، عکاسی، ماهی‌گیری و سایر فعالیت‌های تفریحی این‌چنینی محسوب می‌شود. گفتیم که تالاب قوری گول تبریز یک منطقه حفاظت شده در زمینه‌های گونه‌های جانوری به‌ویژه پرندگان است؛ بنابراین هنگام گشت‌وگذار در این محل از غذا دادن بی‌دلیل و غیراستاندارد به پرندگان خودداری کنید و به تابلوهای راهنما در خصوص آن‌ها توجه داشته باشید. علاوه‌بر این از ریختن زباله در اطراف تالاب جدا خودداری کرده و برای حفظ آرامش و امنیت گونه‌های جانوری این منطقه نهایت توجه و تلاش را داشته باشید.

بهترین زمان برای رفتن به تالاب قوری گول

استان آذربایجان شرقی و شهر تبریز جغرافیای کوهستانی و آب‌وهوایی تقریبا سرد دارد. اطراف رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها نیز عموما دمای هوا به‌نسبت سایر مناطق پایین‌تر است و در این نواحی همواره شاهد وزش باد هستیم.با این تفاسیر فصول سرد سال نمی‌تواند زمان ایده‌آلی برای رفتن به قوری گول باشد. بهترین زمان برای رفتن به این تالاب ابتدا بهار و پس از آن فصل تابستان به‌شمار می‌رود که مناطق اطراف تالاب آب‌وهوای معتدل و مطلوب دارند به‌طور کلی متوسط دمای سالانه در این منطقه بین ۴ تا ۱۳ درجه سانتی‌گراد است. دمای منطقه قوری گول در سردترین حالت (ماه بهمن) ۷- درجه سانتی‌گراد و در گرم‌ترین حالت (مرداد ماه) ۱۹ درجه سانتی‌گراد خواهد بود.