باغ گیاه شناسی ایروان

باغ گیاه شناسی در ایروان

یکی از کشورهای زیبای منطقه قفقاز که از همسایگان شمالی ایران به‌شمار می‌رود ارمنستان است. ارمنستان همواره از بخش‌های توریستی و پر مسافر، منطقه قفقاز محسوب می‌شود. این کشور طبیعت بسیار زیبایی دارد و در کنار آن تاریخ پرفرازونشیبی داشته که حاصل این فرازو‌نشیب‌ها آثار و بناهای تاریخی متعدد است. این بناها امروزه تبدیل به جاذبه‌های گردشگری این کشور شده‌اند و سالانه گردشگران بسیاری برای بازدید از آن‌ها راهی ارمنستان می‌شوند. بیشتر جاذبه‌های گردشگری این کشور در پایتخت آن یعنی شهر ایروان قرار دارند. ایروان شهری تاریخی و زیباست که با خیابان‌های سنگ فرش شده و ساختمان‌هایی که طراحی آن‌ها به سبک قرون وسطی اروپا انجام شده، منطقه‌ای زیبا و جذاب برای یک سفر رویایی و آرامش‌بخش به‌شمار می‌رود. یکی از جاذبه‌های گردشگری ایروان که می‌توان آن را یک جاذبه تاریخی و طبیعی دانست، باغ گیاه شناسی آن است. در باغ گیاه شناسی ایروان مجموعه از گیاهان بومی این کشور و سایر گونه‌های نادر و کمیاب گیاهی جهان نگهداری و پرورش داده می‌شوند. مسافران تور زمینی ارمنستان با بازدید از این باغ زیبا می‌توانند لحظات خوشی را در فضای سرسبز و باطراوت آن سپری کنند. بیایید کمی بیشتر با این مکان جذاب آشنا شویم.

آشنایی با باغ گیاه شناسی ایروان

باغ گیاه شناسی ایروان حدود ۸۰ هکتار وسعت دارد و متعلق به فرهنگستان ملی علوم ارمنستان است. چیزی حدود ۳۰۰ گونه گیاهی بومی و گیاهان کمیاب دنیا در این مجموعه نگهداری می‌شود. این باغ درواقع به‌منظور حفظ گونه‌های نادر گیاهی منطقه قفقاز تاسیس شد و در‌حال حاضر نیز مکانی برای پرورش این گونه‌ها به‌شمار می‌رود ارمنی‌ها پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورشان دچار بحران‌های بسیاری شدند و در سال ۱۹۸۸ مجبور شدند برای تامین سوخت و انرژی، تعداد زیادی از درخت‌های کشورشان و همچنین این باغ زیبا را قطع کنند.

اما پس از این بحران‌ها فعالان محیط زیست ارمنی تلاش بسیاری برای حفظ و احیای محیط زیست و گیاهان کشورشان کردند. گسترش باغ گیاه شناسی ایروان و دو باغ دیگر هم زمان با آن با نام‌های باغ گیاه شناسی وانادزور و باغ گیاه شناسی سوان از اقدامات موثر مسئولان ارمنستان به‌منظور جلوگیری از نابودی گیاهان خاص و بومی این کشور بود. علاوه‌بر این امروزه باغ گیاه شناسی ایروان یک مکان آموزشی و تحقیقاتی نیز به‌شمار می‌رود. اردوهای زیست شناسی مدارس ارمنستان برای بخش آشنایی با گیاهان عموما در این مکان برگزار می‌شود. همچنین دانشجویان رشته‌های کشاورزی و گیاه پزشکی به این مکان زیاد رفت‌وآمد دارند و برای تحقیقات دانشگاهی خود به این باغ مراجعه می‌کنند.

تاریخچه باغ گیاه شناسی ایروان

باغ گیاه شناسی ایروان در سال ۱۹۳۵ میلادی تاسیس و حدود ۳ سال بعد بخش جدیدی به این مجموعه تحت‌عنوان موسسه گیاه شناسی اضافه شد. پس از مدتی نیز مسئولان این باغ تصمیم گرفتند یک گلخانه نیز برای پرورش گل و گیاه به آن اضافه کنند. این گلخانه در سال ۱۹۳۹ با مساحت حدود ۲۵۰ مترمربع ساخته شد؛ سپس مسئولان باغ در سال ۱۹۴۴ گلخانه‌ای دیگر با مساحت حدود ۶۱۰ مترمربع در کنار گلخانه قدیمی بنا کردند. در این گلخانه‌های بیشتر گیاهان آب‌دار، گیاهان زمستانی (نخل بادبزنی کالیفرنیا)، گرمسیری ( فیجوا و برگ بو) و نیمه‌گرمسیری و همچنین گیاهان آپارتمانی نگهداری می‌شد. پس از این ساخت‌وسازها مدیران و مسئولان باغ گیاه شناسی ایروان در سال‌های ۱۹۵۴ تا ۱۹۷۰ به جمع‌آوری گیاهان بومی کشورشان پرداختند و بذر و ریشه این گیاهان را به باغ منتقل کردند. این مجموعه به‌مرور زمان گسترش یافت و ارزشمندتر شد و امروزه گنجینه‌ای گران‌بها از گیاهان به‌شمار می‌رود.

گونه‌های گیاهی موجود در باغ گیاه شناسی ایروان

در‌حال حاضر باغ گیاه شناسی ایروان سراسر پوشیده از گل‌های رنگارنگ رز و زنبق است و در کنار آن‌ها انواع و اقسام گونه‌های گیاهی دیگر نگهداری و پرورش داده می‌شوند. جمع‌آوری گیاهان بومی منطقه قفقاز و ارمنستان توسط مدیر این مجموعه که یک متخصص گیاه شناسی با نام ماکاتادس (L.B. Makhatadse) است با همراهی یک متخصص گیاه شناسی دیگر به‌نام مکریچن (A.O. Mkrtchyan) انجام شد. از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی منطقه قفقاز که در این مجموعه نگهداری می‌شود می‌توان به بلندمازو، پاپیتال، فندق بیزانسی، مای مرز، انجیلی و پده اشاره کرد.

پس از جمع‌آوری این گونه‌های بومی، گیاهان کمیاب از مناطق  آمریکای شمالی، اروپا، سیبری و آسیای شرقی نیز به این باغ منتقل شدند. گونه‌های مربوط به آمریکای شمالی درختان لاله، گردوی سیاه، جوالدوزک، ارس ویرجینیایی و یوکای برگ قاشقی هستند. از اروپا گونه‌هایی نظیر شاه بلوط هندی، ارغوان، بلوط قرمز اروپایی و از منطقه سیبری سیاه کاج سیبری به این باغ منتقل شده‌اند. تلخ بیان ژاپنی و سرخ چوب سپیده دم نیز گونه‌های مربوط به آسیای شرقی هستند که در این مکان نگهداری می‌شوند.

مسئولین مجموعه برای نگهداری هریک از این گونه‌ها شرایط جغرافیایی و آب‌وهوایی مخصوص به منطقه زادگاه آن‌ها را ایجاد کردند. عمده گونه‌های موجود در باغ گیاه شناسی ایروان مربوط به خانواده‌های کاجیان، سرویان، آقطیان، گل‌سرخیان و تیره زیتون است. علاوه‌بر این‌ها خانواده‌های بلوط، یاس بنفش، کلماتیس و ارس نیز در این مکان نگهداری و پرورش داده می‌شوند. گل‌ها و گیاهان پرورش داده شده در این باغ عموما به‌عنوان گل‌های زینتی به مدارس، ادارات، دانشکده‌ها و سایر اماکن این‌چنینی در کشور ارمنستان منتقل می‌شوند.

باغ گیاه شناسی ایروان کجاست؟

اگر با تور لحظه آخری ارمنستان راهی پایتخت این کشور یعنی ایروان شدید برای بازدید از باغ گیاه شناسی آن باید به سمت ضلع شمال شرقی این شهر و منطقه آوان بروید. مدت زمان مجاز برای گشت‌وگذار در این باغ ۳۰ دقیقه تعیین شده و برای این مدت باید ۴۰۰ درام (واحد پول ارمنستان)، پرداخت کنید. بهترین زمان برای رفتن به باغ گیاه شناسی ایروانی قطعا برای بازدید از یک باغ سراسر گل و گیاه، فصل بهار خواهد بود که گل‌های رنگارنگ سراسر مجموعه را پر می‌کنند. در این فصل تمام درختان باغ سرسبز هستند و گشت‌وگذار در این مجموعه بسیار لذت‌بخش و جذاب خواهد بود. اما اگر از علاقه‌مندان به قدم زدن روی برگ‌های پاییزی هستید و از دیدن منظره زرد و نارنجی این فصل لذت می‌برید، پاییز می‌تواند بهترین زمان برای رفتن به باغ گیاه شناسی ایروان برای شما باشد. در این فصل هرچند گل‌های مجموعه (به‌جز گونه‌های همیشه بهار)، رنگ و لعاب چندانی ندارند، اما برگ‌های درختان رنگ‌های گرم و چشم‌نواز به خود می‌گیرند